Functieomschrijvingen: waarom, wat en hoe?

Functieomschrijvingen: waarom, wat en hoe?

Functieomschrijvingen: waarom, wat en hoe?

Over het onderwerp functiebeschrijvingen is al veel inkt gevloeid.

En de uitlatingen kunnen heel uiteenlopend zijn, gaande van ‘We hebben functiebeschrijvingen maar ze liggen ergens in een la’ en ‘Zo ontneem je je medewerkers elke vorm van creativiteit in hun functie’, tot: ‘Het verandert zo snel in onze business, functiebeschrijvingen hebben geen zin.’

Verder ziet de ene een functiebeschrijving als een oplijsting van de taken die in het contract zijn opgenomen, terwijl de andere niet goed weet wat er allemaal in moet worden opgenomen.

In dit artikel reiken we een aantal tips aan met betrekking tot functiebeschrijvingen.

  • Waarom zou je functiebeschrijvingen opmaken?
  • Wat zet je er wel in en wat zet je er beter niet in?
  • Zijn er speciale voordelen verbonden aan goed opgestelde functiebeschrijvingen?

Lees snel verder!

Vrouw achter pc

Waarom een functiebeschrijving?

Een functieomschrijving is om verschillende redenen en voor verschillende partijen een handig hulpmiddel.

En wel om deze redenen:

  1. Een functiebeschrijving is in de allereerste plaats een heel belangrijk document bij het rekruteren, motiveren en evalueren van je medewerkers. Met een duidelijke functiebeschrijving weet elk van je medewerkers immers waar hij aan toe is. Vandaar dat je er best al één bij de hand hebt wanneer je een vacature lanceert.
  2. Diezelfde functiebeschrijving wordt voor jou dan ook meteen een leidraad tijdens het selectie-interview: je kan namelijk je kandidaat evalueren aan de hand van dat document.
  3. Wanneer je wil evalueren of iemand klaar is voor een promotie, kan je best de functiebeschrijving van de nieuwe functie erbij nemen, en de persoon in kwestie op basis daarvan evalueren.
  4. Wanneer een medewerker ontslag neemt of ontslagen wordt, is het meteen duidelijk welke taken en verantwoordelijkheden opgevangen dienen te worden.
  5. Bij het opmaken van een functiebeschrijving wordt een mogelijke onjuiste of niet-logische verdeling van taken en bevoegdheden zichtbaar. En dan kan je dat corrigeren.
  6. Goede functiebeschrijvingen zijn de tools die je zullen toestaan om geleidelijk aan meer te delegeren. Je medewerkers nemen meer en meer verantwoordelijkheden op zich en jij krijgt als bedrijfsleider meer tijd om bezig te zijn met je eigen verantwoordelijkheden, zoals de toekomst van het bedrijf, de strategie, enzovoort.

De voordelen spreken voor zich: je kan functiebeschrijvingen gebruiken als leidraad bij rekruteringsgesprekken, ze vormen een basistool voor het evalueren van medewerkers, ze vormen een leidraad bij het coachen van medewerkers, en ze scheppen duidelijkheid binnen je bedrijf over wie wat doet en bij wie bepaalde verantwoordelijkheden liggen.

Dit laatste leidt tot meer efficiëntie in de uitvoering van de taken.

Bovendien is er minder ruimte tot discussie of onterechte beschuldigingen. De werknemer weet wat er van hem wordt verwacht, en wat niet.

Wat is een goede functieomschrijving?

Een goede functiebeschrijving heb je al klaar bij de start van het rekruteringsproces.

Het geeft een duidelijk overzicht van de taken en verantwoordelijkheden waaraan de werknemer moet voldoen – waarbij je best wat ruimte laat voor flexibiliteit en creativiteit.

Een goede functiebeschrijving bevat op zijn minst de volgende cruciale gegevens:

1. De missie/visie van het bedrijf
Dit is waar men naartoe streeft. Dit moet je duidelijk verwoorden in elke functiebeschrijving, want dat zet de neuzen in dezelfde richting.
2. Verwachte resultaten
Het gaat hier om het verwachte eindresultaat, m.a.w. waarvoor iemand betaald wordt. Dit druk je het best uit in meetbare termen, zoals verwachte omzet per maand, aantal afspraken per week, limiet van het bedrag van openstaande en vervallen facturen, enzovoort.
3. Taken
Welke zijn de taken die de persoon moet uitvoeren om dat verwachte resultaat te halen?
4. Verantwoordelijkheden en de bevoegdheden van de functie
5. Kennis en vaardigheden
Over welke kennis en vaardigheden moet de persoon beschikken om de taken tot een goed einde te kunnen brengen?
6. Persoonlijke eigenschappen
Dit laatste punt wordt soms vergeten. En toch vermeld je best de belangrijkste persoonlijke eigenschappen die nodig zijn om in die functie succesvol te zijn. Voor een coach zou geduld één van die eigenschappen zijn, bijvoorbeeld; voor een boekhouder zou dat stiptheid kunnen zijn; voor een productieverantwoordelijke kan dat leiderschap zijn; voor een receptioniste vriendelijkheid, enzovoort. Gewoonlijk kan je voor elke functie 4 à 5 belangrijke eigenschappen opnoemen.

Functieomschrijvingen en functioneringsgesprekken

Na het rekruteren kan er doorheen de loopbaan regelmatig worden teruggekoppeld naar de functieomschrijving. Onder andere tijdens het functioneringsgesprek.

De functieomschrijving is de leidraad voor een leidinggevende om de prestaties van een medewerker te staven. De beoordeling wordt dan best voorbereid aan de hand van quotering. Zo kan de beoordeelde ook zichzelf quoteren en zien of er een vergelijking zit tussen de quoteringen.

Door beiden een quotering uit te voeren vermijdt de leidinggevende de valkuil om een functioneringsgesprek te monopoliseren. Dat wil zeggen dat enkel hij of zij aan het woord zou zijn. Nu moet de quotering en de waarom hierover ook besproken worden

Een ander voordeel van een functioneringsgesprek te baseren op een functieomschrijving, is dat beide partijen weten waar de focus op ligt tijdens het gesprek en waar de basis ligt van de beoordeling. De criteria waarop het gesprek gebeurt moeten natuurlijk vooraf worden overeengekomen.

Nog enkele extra tips

Tip 1: Idealiter heb je een functiebeschrijving voor elke functie in het bedrijf. Wie hier nog mee moet starten, geven we de raad om te beginnen met de functie die de meeste zorgen baart.

Tip 2: Laat degene die succes heeft in zijn job de functiebeschrijving opstellen. Geef hem de nodige instructies en beperk je tot het controleren van wat hij/zij opgemaakt heeft.

Tip 3: Hou het simpel. Gebruik in je functiebeschrijvingen geen te lange zinnen en zeker geen moeilijke woorden: je riskeert een minder goed begrip te creëren van wat er wordt verwacht, met alle gevolgen van dien…