Leiderschap in moeilijke tijden: hou het moreel hoog!
Wij horen bij U-Man dikwijls deze vragen : “Waarom is het zo moeilijk om medewerkers te motiveren?” of “Wat moet ik doen om mijn medewerkers gemotiveerd te houden?”
Het eerste waar de meeste bedrijfsleiders aan denken wanneer er sprake is van motiveren, is “loonsverhoging”. Terzelfdertijd weet elke zaakvoerder ook wel dat blijven motiveren via regelmatige loonsverhogingen op de lange duur niet haalbaar is: er komt een punt waarop de medewerker gewoon teveel verdient in vergelijking met zijn toegevoegde waarde voor het bedrijf.
De hamvraag is dus eigenlijk: wat is een “gezonde” motivatie? En hoe kan je bij je medewerkers een gezonde motivatie behouden?
Het verband tussen leiderschap en voetbal
Laten we dit probleem analyseren aan de hand van een analogie, en eens kijken wat motivatie te maken heeft met, bijvoorbeeld, een voetballer en een voetbalteam.
Wat motiveert de speler in een voetbalteam? En wanneer is een voetbalteam het sterkst gemotiveerd om verder te voetballen, ook al betekent dat afzien tijdens de training, kwetsuren riskeren, weekends “opgeven”, enzovoort?
Het antwoord op de eerste vraag is heel simpel: een voetbalteam is gemotiveerd wanneer het WINT. Omgekeerd zakt de motivatie naarmate een voetbalteam (te dikwijls) verliest.
Het antwoord op de tweede vraag hangt daar uiteraard mee samen: een voetbalteam blijft gemotiveerd zolang het voldoende matchen wint én ervan overtuigd is dat het kan blijven winnen.
Als je het zo bekijkt is het heel logisch en heel menselijk. Het mooie van dit gegeven is dat het werkt voor alle aspecten van het menselijk leven waar motivatie een rol speelt:
Er is een direct verband tussen resultaten halen en gemotiveerd zijn.
Leiderschap: de “winning attitude”
Vermits de basis van motivatie ligt in het halen van resultaten, is het een goed idee om even te kijken naar wat er dan nodig is om resultaten te halen.
Laat ons eerst terug starten bij het voetbalteam:
- Om te beginnen moeten in een voetbalteam de spelers weten welk resultaat er van hen verwacht wordt. Stel je voor dat één van de spelers in het team niet beseft dat de doelstelling van het team is om zoveel mogelijk matchen te winnen: die speler zal dan echt niet met dezelfde motivatie spelen als de rest van het team – erger nog, hij zal als een rem werken op de motivatie van de anderen!
- Daarnaast moet elke voetballer natuurlijk productief zijn – met andere woorden: voetballen. Of nog anders gezegd: “werken” in de richting van het gewenste resultaat.
- Om te kunnen winnen moet elke speler ook bekwaam zijn om zijn rol in het team te vervullen: je hebt een bekwame doelman nodig, een bekwame spits, enz.
- Om bekwaam te zijn moet elke speler goed getraind worden.
En aan de basis van alle vorige punten heb je voor elke speler één belangrijke ingesteldheid nodig: bereidwilligheid. Een speler moet bereid zijn om getraind te worden, bereid zijn om steeds bekwamer te worden, bereid zijn om te spelen, bereid zijn om te winnen, en bereid zijn om in een team te spelen… En hier hebben we het over attitude.
Vertaald naar een bedrijf toe kunnen we het als volgt formuleren:
- Elke medewerker in het bedrijf moet weten welke resultaten van hem en van het team verwacht worden. Hij moet de doelstellingen van het bedrijf kennen.
- Een medewerker die resultaten wil halen moet productief zijn.
- Hij moet bekwaam zijn om de van hem verwachte resultaten te halen.
- Om bekwaam te zijn moet elke medewerker opgeleid worden.
- En aan de basis van dit alles moet er een bereidheid zijn van de medewerker om in zijn functie resultaten te halen, om bekwaam te worden, om productief te zijn, om opgeleid te worden, en om in teamverband te werken.
Leiderschap: een gemotiveerd team opbouwen
Om dus te komen tot een gemotiveerd team dat bestaat uit gemotiveerde medewerkers, moet een leidinggevende in omgekeerde richting werken: hij start met het zoeken – en vinden – van medewerkers die de juiste attitude hebben, en werkt van daaruit in de richting van het halen van resultaten.
Dus bestaat het creëren van een gemotiveerd team uit de volgende stappen, die in deze volgorde moeten opgebouwd worden:
- Bereidwilligheid
- Bekwaamheid
- Productiviteit
- Resultaten
- Motivatie
Als leidinggevende moet je aandacht dus gaan naar bereidwillige medewerkers die bereid zijn om bekwaam (bekwamer) te worden en die productief zijn om de resultaten te halen die nodig zijn om de doelstellingen van het bedrijf waar te maken. En die fier zijn wanneer ze die resultaten halen. Het is namelijk die fierheid die de basis is van hun motivatie om “het spel verder te spelen”.
Geef niet alleen opslag
Hiermee is dan meteen ook het misverstand uit de wereld geholpen dat je een medewerker alleen kan motiveren door hem opslag te geven. Dat is een onwaarheid.
Anderzijds mag je een medewerker die veel en goede resultaten haalt, uiteraard wel opslag of een bonus geven. Maar dan is de opslag een gevolg van zijn resultaten, niet de reden ervan – want in dat laatste geval krijg je een “speler” die niet geboeid is door het spel, maar enkel geboeid is door het geld. En dat is een verkeerde ingesteldheid.
Leiderschap: motivatieremmers
Jouw taak als bedrijfsleider, wil je de motivatie van je medewerkers hoog houden, is dus om ervoor te zorgen dat zij resultaten kunnen halen, en ook dat ze die in voldoende mate kunnen halen.
Wil dat zeggen dat je dan de hele tijd aan de zijlijn moet staan en hen moet aanmoedigen om te scoren? Neen, zo werkt het niet.
Het is wel jouw verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat alle medewerkers die een gezonde ingesteldheid hebben, de gewenste resultaten ook kunnen halen. Met andere woorden, het is jouw taak om ervoor te zorgen dat alles wat hun motivatie kan afremmen aangepakt wordt.
Alles wat bereidwilligheid afremt
En alles wat competentie afremt
En alles wat productiviteit afremt
En alles wat resultaten afremt
REMT MOTIVATIE AF
Een medewerker die niet kan gemotiveerd worden door het halen van resultaten is een medewerker die niet in je team thuis hoort.
Anderzijds is het jouw taak als bedrijfsleider om ervoor te zorgen dat medewerkers die graag hun mouwen opstropen om de gewenste resultaten te halen, niet gedemotiveerd geraken. En dat doe je door mogelijke motivatieremmers zo snel mogelijk uit de weg te ruimen.
Hieronder vind je een paar voorbeelden van dergelijke motivatieremmers:
- Iemand die meer wil leren maar hiervoor geen kansen krijgt (rem op competentie).
- Iemand die een job doet die hij/zij niet graag doet (rem op bereidwilligheid).
- Iemand die niet over de juiste of die over onvoldoende middelen beschikt (rem op productiviteit).
- Onzekerheden of tegenstrijdigheden i.v.m. wat van de medewerker verwacht wordt (rem op productiviteit).
- Veel verwarring in de communicatiestroom in het bedrijf (rem op productiviteit).
- Iemand die met de pluimen van een ander gaat lopen (rem op motivatie bij degene die de pluimen wel verdient).
- Iemand die nooit gewaardeerd wordt voor goede resultaten (rem op motivatie).
- Iemand die zijn functie niet goed uitvoert door eigen onwilligheid of incompetentie (rem op de productiviteit van anderen in het team).
Iemand die de doelstellingen van het bedrijf niet kent (rem op resultaten). - …
Een goede leider houdt het moreel van zijn team hoog door motivatieremmers te herkennen voor wat ze zijn en die er alles aan doet om die zo snel mogelijk en op een correcte manier uit de weg te ruimen.
Leiderschap in moeilijke tijden
Een moeilijke economische situatie zoals we nu meemaken is natuurlijk een motivatieremmer van formaat. Je kan de doelstellingen van het bedrijf niet of moeilijk behalen, communicaties verlopen moeilijker, medewerkers moeten bereid zijn om nieuwe bekwaamheden te leren, medewerkers geloven er niet meer in dat het bedrijf zijn doelstellingen kan halen , er zijn minder financiële middelen, en noem maar op…
Daarom moet een bedrijfsleider in crisistijden vooral aandacht te besteden aan de verschillende stappen in de opbouw naar motivatie toe. De belangrijkste stap is hoe dan ook om ervoor zorgen dat de medewerkers productief blijven – op welke manier dan ook – zelfs als dat betekent dat ze nieuwe dingen moeten leren. Zorg er voor dat al wie productief blijft en desnoods bereid is om bij te leren (voorbeeld digitaal werken) nu en dan ook een woordje van dank krijgt. Voor iemand die zichzelf kan motiveren is dat een prima motivatie om vol te houden.
Evalueer je leiderschap
Wanneer je nog geen kennis gemaakt hebt met de Leiderschapsanalyse, waarom dan niet je bekwaamheden als leider eens testen?
De Leiderschapsanalyse is gebaseerd op observatie van de beste leiders van de wereld, en is een test die al meer dan 30 jaar zijn waarde bewezen heeft op de markt.
Deze test is gratis en is bestemd voor bedrijfsleiders. Nadat je hem hebt ingevuld krijg je – nog steeds gratis en vrijblijvend – een uitgebreide evaluatie van de resultaten ervan.
